Bất
kỳ bậc cha mẹ nào cũng mong muốn con cái học hành tốt ở trường và thành
công trong cuộc sống sau này. Chẳng có một công thức chung nào cho việc
nuôi dạy những đứa trẻ thành công. Tuy nhiên, nghiên cứu của các nhà
tâm lý học đã chỉ ra một số yếu tố có thể dự đoán thành công của một đứa
trẻ.
Dưới đây là những điểm chung của các bậc phụ huynh có con thành công:
1. Họ dạy con kỹ năng xã hội
Các
nhà nghiên cứu tới từ ĐH Bang Pennsylvania và ĐH Duke đã theo dõi hơn
700 trẻ trên khắp nước Mỹ từ độ tuổi mầm non tới lúc 25 tuổi và phát
hiện ra mối tương quan đáng kể giữa kỹ năng xã hội của trẻ mầm non với
sự thành công của chúng khi trưởng thành sau 2 thập kỷ.
Nghiên cứu kéo dài 20 năm này cho
thấy những đứa trẻ có các kỹ năng xã hội như: hợp tác tốt với bạn bè mà
không cần nhắc nhở, hữu ích với người khác, hiểu cảm giác của bản thân,
khả năng tự giải quyết vấn đề tốt... sẽ có khả năng có bằng đại học và
có việc làm trước 25 tuổi nhiều hơn những đứa trẻ có kỹ năng xã hội kém
hơn.
2. Họ đặt kỳ vọng cao
Sử
dụng dữ liệu từ một khảo sát quốc gia ở 6.600 trẻ sinh năm 2001, giáo
sư ĐH California Los Angeles - ông Neal Halfon và các đồng nghiệp phát
hiện ra rằng những kỳ vọng mà phụ huynh đặt ra cho con cái có ảnh hưởng
lớn tới thành tựu mà chúng đạt được trong tương lai.
Kết quả từ các bài kiểm tra chuẩn
hóa cũng củng cố thêm điều này: 57% trẻ đạt kết quả kém nhất có bố mẹ kỳ
vọng chúng sẽ vào đại học, trong khi 96% trẻ đạt kết quả cao nhất được
kỳ vọng sẽ học đại học.
3. Trẻ có mẹ đi làm
Theo nghiên cứu của Trường Kinh doanh Harvard, những đứa trẻ có mẹ đi làm nhận được những lợi ích đáng kể cho tương lai sau này.
Con gái của những bà mẹ đi làm
thường có khả năng kiếm được việc làm ở những vị trí giám sát và thu
nhập cao hơn - cao hơn 23% so với con gái của những bà mẹ chỉ làm nội
trợ.
Con trai của những bà mẹ đi làm cũng
có xu hướng làm việc nhà nhiều hơn và chăm sóc trẻ tốt hơn. Họ thường
dành nhiều hơn 7,5 giờ/ tuần vào việc chăm sóc trẻ và hơn 30 phút làm
việc nhà so với nhóm còn lại.
4. Họ có địa vị kinh tế xã hội cao hơn
Theo
nhà nghiên cứu Sean Reardon tới từ ĐH Stanford, khoảng cách thành công
giữa những gia đình thu nhập thấp và thu nhập cao "lên tới 30-40%".
Dan Pink - tác giả cuốn "Drive" cho rằng thu nhập của bố mẹ càng cao thì điểm SAT của đứa trẻ càng cao.
5. Họ có trình độ học thức cao hơn
Một
nghiên cứu từ năm 2014 của nhà tâm lý học Sandra Tang tới từ ĐH
Michigan cho thấy những bà mẹ học hết phổ thông và đại học có khả năng
nuôi dạy con cái cũng đạt được thành tích như họ.
Theo dõi 14.000 trẻ từ khi học mầm
non vào năm 1998 tới năm 2007, nghiên cứu phát hiện ra rằng những trẻ có
mẹ trẻ (sinh từ lúc 18 tuổi trở xuống) có ít khả năng hoàn thành phổ
thông và đại học hơn những trẻ khác.
6. Họ dạy trẻ học toán từ sớm
Một
phân tích từ năm 2007 ở 35.000 trẻ mẫu giáo trên khắp nước Mỹ, Canada
và Anh cho thấy việc phát triển kỹ năng toán học từ sớm ở trẻ có thể
mang lại những lợi thế lớn.
7. Họ tạo mối quan hệ với con cái
Một
nghiên cứu từ năm 2014 ở 243 người sinh ra trong nghèo khó cho thấy
những trẻ nhận được "sự chăm sóc nhạy cảm" trong 3 năm đầu tiên không
chỉ có thành tích học tập tốt hơn, mà còn có những mối quan hệ lành mạnh
hơn và kiến thức học thuật tốt hơn khi đạt 30 tuổi.
Kết quả nghiên cứu nói: những phụ
huynh nhạy cảm trong mối quan hệ với con thường "đáp lại những dấu hiệu
của trẻ một cách thích hợp và kịp thời", đồng thời mang lại cảm giác an
toàn để trẻ khám phá thế giới.
8. Họ ít bị áp lực hơn
Theo
một nghiên cứu mới đây đăng trên tờ Washington Post, lượng thời gian
cha mẹ dành cho con cái từ 3 tới 11 tuổi không đóng góp gì nhiều cho
hành vi, hạnh phúc hay thành tựu của trẻ sau này.
Điều đó có nghĩa là những "bà mẹ trực thăng" có thể gây phản tác dụng.
"Những căng thẳng của bà mẹ, đặc
biệt là khi họ căng thẳng trong việc sắp xếp thời gian dành cho con, có
thể gây tác động xấu tới trẻ" - đồng tác giả nghiên cứu, nhà xã hội học
ĐH Bowling Green State - Kei Nomaguchi nhận định.
Có thể gọi đó là hiện tượng lây lan
cảm xúc: nếu bạn của bạn vui vẻ, sự tích cực đó sẽ lan truyền cho bạn,
còn nếu họ buồn, cảm xúc tiêu cực đó cũng sẽ truyền sang bạn. Vì thế,
nếu cha mẹ cảm thấy mệt mỏi hay thất vọng, cảm xúc đó cũng có thể truyền
sang đứa trẻ.
9. Họ coi trọng những nỗ lực thay vì né tránh thất bại
Trong
nhiều thập kỷ qua, nhà tâm lý học Carol Dweck tới từ ĐH Stanford phát
hiện ra rằng cả trẻ em và người lớn đều nghĩ về thành công theo một
trong hai cách sau.
Cách thứ nhất: Có một "tư duy bất
biến" rằng tính cách, trí thông minh và khả năng sáng tạo của chúng ta
là những yếu tố mà chúng ta không thể thay đổi theo bất cứ nghĩa nào, và
sự thành công là kết quả của sự thông minh vốn có đó.
Cách thứ hai: Những người có "tư duy
tăng tiến" phát triển bản thân dựa trên những thách thức, họ không coi
thất bại là bằng chứng cho sự kém thông minh, mà chỉ là bàn đạp cho sự
phát triển những khả năng vốn có của họ.
Vấn đề cốt lõi là cách bạn nhìn sự
thành công sẽ ảnh hưởng mạnh mẽ tới đứa trẻ. Nếu bạn nói với trẻ rằng
chúng làm tốt bài thi là nhờ trí thông minh bẩm sinh thì đó sẽ là "tư
duy bất biến". Còn nếu bạn nói trẻ làm tốt là nhờ nỗ lực thì bạn đang
dạy trẻ "tư duy tăng tiến".